Próba rozciągania wg ISO 37

PN-ISO 37

Statyczna próba rozciągania jest podstawowym i najczęściej wykonywanym badaniem wytrzymałości materiałów. Badanie polega na rozciąganiu materiału – znormalizowanej próbki, w przeciwnych kierunkach, aż do jej zerwania.

PN-ISO 37 dotyczy oznaczania właściwości wytrzymałościowych przy rozciąganiu gumy i kauczuku termoplastycznego.

Próbki do badań mogą mieć kształt wiosełek (próbki typu 1, 1A, 2, 3 i 4) lub pierścieni (próbki typu A i B), przy czym standardowe próbki to typy 1, 1A, 2 oraz A, pozostałe typy próbek 3, 4 i B są próbkami małymi i powinny być stosowane tylko wtedy, gdy dostępny materiał nie wystarcza na wykonanie większych próbek.

Jeden test obejmuje zbadanie co najmniej 3 próbek do badań, jako wynik końcowy oznaczanej właściwości rozumie się medianę wartości uzyskanych dla poszczególnych próbek.

W trakcie statycznej próby rozciągania można określać takie właściwości mechaniczne jak (wzory dotyczą próbek wiosełkowych):

• wytrzymałość na rozciąganie (maksymalne naprężenie przy rozciąganiu, zarejestrowane podczas rozciągania próbki do badań do chwili jej zerwania)

• naprężenie przy rozciąganiu na granicy plastyczności (naprężenie przy rozciąganiu, odpowiadające pierwszemu punktowi na krzywej naprężenie-odkształcenie, po którym dalszy wzrost odkształcenia przebiega bez wzrostu naprężenia. Punkt ten może odpowiadać punktowi przegięcia albo punktowi maksimum)

• wytrzymałość na zerwanie przy rozciąganiu (naprężenie przy rozciąganiu zarejestrowane w chwili zerwania)

• naprężenie przy określonym wydłużeniu (naprężenie przy rozciąganiu odcinka pomiarowego niezbędne do osiągnięcia określonego wydłużenia)

• wydłużenie na granicy plastyczności (odkształcenie odcinka pomiarowego odpowiadające naprężeniu przy rozciąganiu na granicy plastyczności S_y)

• wydłużenie przy zerwaniu (odkształcenie odcinka pomiarowego w chwili zerwania)

• wydłużenie przy określonym naprężeniu (odkształcenie odcinka pomiarowego odpowiadające określonemu naprężeniu)

F_m – maksymalna zarejestrowana siła [N]

F_y – siła odpowiadająca granicy plastyczności [N]

F_b – siła zarejestrowana w chwili zerwania [N]

F_e – siła zarejestrowana przy określonym wydłużeniu [N]

L₀ – początkowa długość odcinka pomiarowego [mm]

L_y – długość odcinka pomiarowego na granicy plastyczności [mm]

L_b – długość odcinka pomiarowego w chwili zerwania [mm]

L_s – długość odcinka pomiarowego przy określonym naprężeniu [mm]

W – odległość między krawędziami tnącymi wąskiej części wykrojnika [mm]

t – grubość odcinka pomiarowego [mm]